ΟΙ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΓΟΝΕΙΣ

ΟΙ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΓΟΝΕΙΣ

Οι γονείς για όλους μας είναι οι πιο σημαντικοί άνθρωποι στη ζωή μας. Γιατί μας έφεραν στη ζωή και με υπομονή κι αγάπη μας έμαθαν τη ζωή. Όταν, όμως, τα χρόνια περάσουν και κάποτε η ηλικία βαρύνει στους ώμους τους, είναι φορές που αντιμετωπίζονται ως βάρος από τα παιδιά τους.

Τα παρακάτω λόγια ελπίζω να ευαισθητοποιήσουν, ακόμη περισσότερο, όσους έχουν ηλικιωμένους γονείς. Χρειάζεται υπομονή...

• «Εάν με βλέπεις “γέρο”, εάν λερώνομαι όταν τρώω και δεν μπορώ να ντυθώ, έχε υπομονή.
• Θυμήσου πόσο καιρό μου πήρε για να σου τα μάθω...
• Εάν, όταν μιλάω μαζί σου, επαναλαμβάνω τα ίδια πράγματα, μην με διακόπτεις, άκουσέ με.
• Όταν ήσουν μικρός, κάθε μέρα σου διάβαζα το ίδιο παραμύθι, μέχρι να σε πάρει ο ύπνος.
• Όταν δεν θέλω να πλυθώ, μην με μαλώνεις και μην με κάνεις να αισθάνομαι ντροπή…
• Θυμήσου όταν έτρεχα από πίσω σου και έβρισκες δικαιολογίες, όταν δεν ήθελες να πλυθείς.
• Όταν βλέπεις την άγνοιά μου στις νέες τεχνολογίες, δώσε μου χρόνο και μη με κοιτάς ειρωνικά, εγώ είχα όλη την υπομονή να σου μάθω το αλφάβητο.
• Όταν κάποιες φόρες δεν μπορώ να θυμηθώ ή χάνω τον ειρμό των λέξεων, δώσε μου χρόνο για να θυμηθώ και εάν δεν τα καταφέρνω, μην θυμώνεις.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ TA: ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΑΜΟΓΕΛΑ: ΟΙ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΓΟΝΕΙΣ http://akrasakis.blogspot.com/2014/10/blog-post_14.html#ixzz3MKTlBxHj

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Στην Ελλάδα ο θεσμός της οικογένειας παραμένει ακόμη, ευτυχώς, πολύ ισχυρός, συγκριτικά με τις άλλες χώρες της Ευρώπης και γενικά της Δύσης. Αν και τα τελευταία χρόνια η κοινωνία μας διέρχεται μια μεγάλη κρίση αξιών, η οποία ταλανίζει όλες τις πτυχές της, κατά βάθος, το ελληνικό φιλότιμο εξακολουθεί να υφίσταται. Η κρίση αξιών που διαποτίζει σχεδόν όλες τις πτυχές της ελληνικής κοινωνίας, είναι εισαγόμενο φαινόμενο, επειδή σαν λαός, τα τελευταία χρόνια, έχουμε ξεφύγει από τις παραδοσιακές μας αξίες και μιμούμαστε, δυστυχώς αυτές τις αξίες, της δήθεν «πολιτισμένης Δύσης», για να μη φανούμε οπισθοδρομικοί.
Τα γεράματα στην Ελλάδα ή αλλιώς η «Τρίτη ηλικία», είναι, ευτυχώς, οικογενειακή υπόθεση. Οι ηλικιωμένοι, οι γέροντες κι οι γερόντισσες, είναι οι απόμαχοι της ζωής, είναι οι συνταξιούχοι, οι οποίοι, αφού εργάστηκαν και προσέφεραν, όσο μπόρεσε ο καθένας, στη συνέχεια επιθυμούν να ζήσουν μαζί ή κοντά με τα παιδιά τους, τα εγγόνια τους, τα αδέρφια τους ή όποιους άλλους συγγενείς έχουν. Οι ηλικιωμένοι, με τη σειρά τους, προσφέρουν οικονομικώς με τη σύνταξή τους, στα έξοδα της οικογένειας. Επίσης όταν τούς το επιτρέπει η υγεία τους βοηθούν, όσο μπορούν, στις διάφορες δουλειές του σπιτιού. Όμως όταν κάποιος από τους ηλικιωμένους ασθενήσει σοβαρά, τότε χρειάζεται συχνά, περιποίηση, φροντίδα, βοήθεια, σχεδόν σε καθημερινή βάση και σίγουρα χρειάζεται άνθρωπο δίπλα του, επειδή τα προβλήματα της υγείας του είναι αρκετά. Εάν η κατάσταση της ασθένειας είναι ήπιας μορφής, τότε ο ηλικιωμένος μπορεί να εξυπηρετείται και μόνος του, χωρίς να δυσχεραίνει την οικογένεια. 

Στην οικογένεια κάποιος σίγουρα θα είναι ο αρχηγός, ο υπεύθυνος, αυτός που θα έχει το γενικό πρόσταγμα, το συντονισμό και θα παίρνει τις κρίσιμες και σοβαρές αποφάσεις, όπως γίνεται και στο στρατό. Η οικογένεια είναι το κύτταρο της κοινωνίας. Κι εδώ λοιπόν στη μικρή αυτή κοινωνία, συναντάμε διάφορους χαρακτήρες ανθρώπων. Θα υπάρχει ο εργατικός, που αποτελεί το συνεχές θύμα, ο αδιάφορος, ο τεμπέλης, ο άσωτος, ο γκρινιάρης, ο μόνιμος υπηρέτης όλων των μελών της οικογένειας, ο φιλάσθενος κ.ά.
Ευτυχώς ακόμη στην Ελλάδα δεν έχουμε φτάσει σε τέτοιο βαθμό απανθρωπιάς, ώστε με το παραμικρό να πετάνε τα παιδιά τους γονείς στο δρόμο ή να τους κλείνουν στα γηροκομεία. Οι ηλικιωμένοι γονείς, όσο δύστροπα και ανάποδα να είναι τα παιδιά τους, αισθάνονται μέσα τους μια βαθιά χαρά, όταν αυτά τούς δίνουν κάτι, ένα ποτήρι νερό, ένα πιάτο φαγητό, ένα χάδι, έναν καλό λόγο, μια ματιά συμπόνιας. Πολύ περισσότερο θα χαίρονται, φυσικά, όταν τα παιδιά τους βγουν τίμια , εργατικά, προκομμένα δηλαδή σωστοί χαρακτήρες. 
Από την ελληνική πραγματικότητα έχει παρατηρηθεί ότι αρκετοί ηλικιωμένοι προτιμούν να μένουν μόνοι τους, σε διπλανό σπίτι ή σε διπλανό διαμέρισμα, ιδίως στις πόλεις, αλλά κοντά στα παιδιά τους και τα εγγονάκια τους. Αυτό είναι πολύ καλό και για τις δυο πλευρές, επειδή κανένας δεν ανακατεύεται και δεν μπερδεύεται στα πόδια του άλλου. Συγχρόνως συναντιούνται πολύ τακτικά και αισθάνεται η μια πλευρά την παρουσία της άλλης. Σε άλλες περιπτώσεις οι ηλικιωμένοι ζουν στο ίδιο σπίτι με τα παιδιά τους, αλλά έχουν κι αυτοί ένα δικό τους δωμάτιο, ώστε να μη γίνονται ενοχλητικοί στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Έτσι αποσύρονται στο δωμάτιό τους, όταν θέλουν να ησυχάσουν, ενώ συγχρόνως εάν παραστεί κάποια ανάγκη, έχουν τα παιδιά τους που θα φροντίσουν αμέσως γι’ αυτούς, προσφέροντάς τους οποιαδήποτε βοήθεια χρειαστεί. 
Στην πατρίδα μας οι περισσότεροι ηλικιωμένοι έχουν εγγόνια και μάλιστα η αναλογία αυτή είναι, αρκετά μεγάλη, όντας 9 προς 10. Η εμπειρία αυτή, να έχουν δηλαδή εγγόνια, ευχαριστεί πάρα πολύ τους ηλικιωμένους και συγχρόνως τους κάνει να νιώθουν πως έχουν κι αυτοί κάποιο σκοπό στη ζωή τους, όμως χωρίς να έχουν μεγάλες υποχρεώσεις κι αρκετές ευθύνες.

Όπως παρατηρούμε γύρω μας συμβαίνει τα εγγόνια να εισπράττουν όλη την στοργή και αγάπη των παππούδων και των γιαγιάδων τους. Γι’ αυτό μια σοφή ελληνική παροιμία λέει: «Των παιδιών μας τα παιδιά είναι δυο φορές παιδιά». Κι όταν ακόμα μεγαλώσουν τα εγγόνια η αγάπη των παππούδων και των γιαγιάδων τους παραμένει η ίδια και πολύ ακόμη περισσότερη, θα λέγαμε. Επίσης αρκετοί είναι οι ηλικιωμένοι που απολαμβάνουν τη μεγάλη περιποίηση και φροντίδα, με την άδολη και γνήσια αγάπη, των παιδιών και των εγγονών τους, όταν αυτοί λόγω της ηλικίας τους δεν μπορούν πλέον να αυτοεξυπηρετηθούν.
Στην πατρίδα μας είναι, γενικώς, ντροπή να κλείνει κάποιος τους ηλικιωμένους κι ανήμπορους γονείς του σε διάφορα ιδρύματα, όπως είναι τα γηροκομεία. Ευτυχώς στη χώρα μας, σήμερα, περίπου το 97% των ηλικιωμένων, που έχουν παιδιά, είναι εκτός ιδρυμάτων, πράγμα πολύ ελπιδοφόρο και ενθαρρυντικό, για τις νέες γενιές. Όμως, όπως είναι φυσικό, τη μεγαλύτερη ανάγκη για φροντίδα την έχουν οι ηλικιωμένοι άντρες, οι γέροντες, ιδίως όταν έχει συμβεί να έχει πεθάνει η σύζυγός τους. Τότε ο ηλικιωμένος, σ’ αυτήν την περίπτωση, δέχεται τις φροντίδες των παιδιών του, ιδιαίτερα της κόρης του, της νύφης του ή των πλησιέστερων συγγενών του.
Συμβαίνει συχνά τα ηλικιωμένα ζευγάρια να αισθάνονται μεταξύ τους μεγάλη αγάπη και στοργή, καθώς επίσης ασφάλεια και σιγουριά, μετά από πάρα πολλά χρόνια γάμου. Εάν τυχαίνει κι έχουν παιδιά τα οποία φρόντιζαν και ανάθρεψαν σωστά, σε όλη τους τη ζωή, τότε σίγουρα θα εισπράξουν και την ανάλογη αγάπη από τα παιδιά τους, όταν φτάσουν στα γεράματα. Τότε κι αυτοί θα αισθάνονται ευτυχισμένοι, επειδή τα παιδιά τους πήραν σωστή ανατροφή, δεν πήγαν οι κόποι των γονιών τους χαμένοι κι επιπλέον θα έχουν τη μόνιμη φροντίδα των παιδιών τους, στα γεράματα.
Όμως υπάρχει και η αντίθετη περίπτωση. Γονείς, δυστυχώς, που για διάφορους λόγους παράτησαν, στην κυριολεξία, τα παιδιά τους, στους πέντε δρόμους, αδιαφορώντας γι’ αυτά ή μη δίνοντάς τα την κατάλληλη αγωγή, φροντίδα και ιδίως την πολύτιμη αγάπη, ας μην περιμένουν κι αυτοί με τη σειρά τους, την πρέπουσα φροντίδα από τα παιδιά τους.
Υπάρχει και η περίπτωση που τα παιδιά πετάνε στο δρόμο, τους ανήμπορους και ηλικιωμένους γονείς τους ή τους παρατούν στα γηροκομεία και σε άλλα ιδρύματα, επειδή ενδιαφέρονται συνήθως μόνο για την περιουσία των γονιών τους. Αλλά περνώντας τα χρόνια θα γίνουν κι οι ίδιοι γονείς κι ύστερα με τη σειρά θα γίνουν ηλικιωμένοι και θα πληρωθούν κι αυτοί με το ίδιο σκληρό νόμισμα, μένοντας μόνοι ή απροστάτευτοι, χωρίς συντροφιά κι αγάπη. Τότε θα καταλάβουν το ολέθριο σφάλμα που διέπραξαν στα νιάτα τους, αλλά δυστυχώς θα είναι πολύ αργά. Η ίδια η ζωή, που είναι το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο, μάς έχει διδάξει και μάς έχει δώσει άπειρα παραδείγματα.

Η οικογένεια είναι αυτή που συνήθως αναλαμβάνει την φροντίδα και τη βοήθεια των ηλικιωμένων μελών της. Αυτή περιλαμβάνει πολλά είδη προσφοράς: 
Διάφορες χρήσιμες συμβουλές. Μετακινήσεις ή πιο μακρινές μεταφορές. Διάφορα ψώνια, πληρωμές λογαριασμών, διεκπεραίωση ιατρικών συνταγών. Μέριμνα για ιατρική επίσκεψη στο σπίτι ή μεταφορά στο νοσοκομείο, όταν παραστεί ανάγκη. Καθαριότητα και συντήρηση της κατοικίας τους. Προσπάθεια για την καταπολέμηση των όποιων φοβιών, ανησυχιών, προκαταλήψεων, ιδιοτροπιών κ.ά. Διευκρινήσεις κι επεξηγήσεις των διαφόρων καταστάσεων και πραγμάτων. Διαχείριση των διαφόρων οικονομικών τους. Καταβολή προσπάθειας για τόνωση του θάρρους, της αισιοδοξίας και ελπίδας στους ηλικιωμένους. Συνεχής παρακολούθηση των πράξεών τους, μην τυχόν και τους συμβεί κάποιο ατύχημα. Φροντίδα για ετοιμασία και μαγείρεμα του φαγητού τους. Η χορήγηση των διαφόρων φαρμάκων στην ώρα τους με τη σωστή δόση και η υπενθύμιση για τη λήψη τους. Η βοήθεια για την ατομική τους υγιεινή και καθαριότητα. Βοήθεια στο ντύσιμό τους. Διάφορες διαπραγματεύσεις, με εξουσιοδότηση, για ποικίλες υποθέσεις των ηλικιωμένων. Εκτέλεση διαφόρων απλών ιατρικών παραγγελιών, όπως εντριβές, αλλαγές επιδέσμων, σταγόνες π.χ. στα μάτια, στα αυτιά, απλές ασκήσεις κινησιοθεραπείας κ.ά.
Η Τρίτη ηλικία, ως γνωστόν, είναι μια δύσκολη υπόθεση στην οικογένεια. Συμβαίνει πολλές φορές να διαταράζεται η φυσιολογική ζωή της οικογένειας από διάφορους παράγοντες που έχουν να κάνουν με την κατάσταση των ηλικιωμένων και να προκύπτουν σοβαρά προβλήματα. Αυτά επηρεάζουν πρώτα τους ίδιους τους ηλικιωμένους κι ύστερα, κατά συνέπεια, όλη την οικογένεια. Τέτοια μπορεί να είναι διάφορα προβλήματα υγείας ( σωματικά, ψυχικά, πνευματικά), οικονομικά, διάφορες γεροντικές ιδιοτροπίες κ.ά.

Η οικογένεια οφείλει, από την πλευρά της, να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την αντιμετώπιση, στο μέτρο φυσικά του δυνατού, των όποιων προβλημάτων προκύψουν, που προαναφέραμε, ώστε αυτά να εξαλειφθούν ή έστω να περιοριστούν στο ελάχιστο, για να επανέλθει η ζωή, του σπιτιού, στο φυσιολογικό της ρυθμό.
Όποιο μέλος της οικογένειας ασχολείται με τη φροντίδα ηλικιωμένων ατόμων, ανεξαρτήτως αριθμού ή φύλου, πρέπει να έχει κατ’ αρχήν τεράστια υπομονή, αλλά να μπορεί να εκπαιδεύει κι άλλα μέλη της οικογένειας στην παροχή φροντίδας, ώστε να μπορεί να ξεκουράζεται. Επίσης να είναι σε θέση να διαβεβαιώνουν τα άλλα μέλη ότι θα έχουν οποιαδήποτε συμπαράσταση, στον τρόπο παροχής φροντίδας, προς τους ηλικιωμένους.
Εδώ πρέπει να υπενθυμίσουμε την προσφορά των παππούδων και των γιαγιάδων στην οικογένεια. Πολλοί εργαζόμενοι γονείς, τόσο παλαιότερα όσο και τώρα, αφήνουν τα παιδιά τους στην επίβλεψη παππούδων και γιαγιάδων. Αρκετοί από τους εργαζόμενους γονείς, μάλιστα, αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έτσι λοιπόν φάνηκε η πολύτιμη προσφορά των ηλικιωμένων (παππούδων και γιαγιάδων) στην οικογένεια, οι οποίοι ανέλαβαν, αναγκαστικά, τη θέση των γονέων.
Τα παλιά καλά χρόνια που ο κόσμος ήταν πιο απλός, φιλόξενος και απονήρευτος, οι γιαγιάδες και οι παππούδες ασκούσαν συμπληρωματική και μάλιστα σωστή αγωγή στα εγγόνια τους, παράλληλα με την αγωγή των γονιών. Συμβούλευαν τα εγγονάκια τους, τα μάθαιναν διάφορα παραμύθια, τραγουδάκια, ποιηματάκια, ιστορίες με ηθικοπλαστικό περιεχόμενο και προσέφεραν ό,τι άλλη βοήθεια είχαν ανάγκη οι γονείς, στη φροντίδα και το μεγάλωμα των παιδιών. Όλη αυτή η προσφορά των ηλικιωμένων πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τις νέες γενεές, ώστε να δείξουν την απαραίτητη φροντίδα κι αγάπη (χωρίς συμφέρον) για τους ηλικιωμένους, όταν πλέον αυτοί, φτάνοντας στην Τρίτη ηλικία θα έχουν την ανάγκη των παιδιών τους. 
Εδώ ας μην ξεχνάμε ότι οι σημερινοί ηλικιωμένοι μεγάλωσαν σε δύσκολες εποχές, με πολλές στερήσεις. Αντιμετώπισαν φτώχια, πείνα, ορφάνια, πολέμους, Κατοχή, έλλειψη ιατρών, νοσοκομείων, φαρμάκων, σχολείων, συγκοινωνιών, υποδομών κ.ά. Κι όμως παρ’ όλες τις παραπάνω τρομερές δυσκολίες κατάφεραν και επιβίωσαν με αξιοπρέπεια. Γι’ αυτό λοιπόν αξίζουν τόσο το σεβασμό και το θαυμασμό μας, αλλά και μια αξιοπρεπή αντιμετώπιση και φροντίδα από τα παιδιά τους και τους άλλους συγγενείς τους.
Τα τελευταία χρόνια άρχισαν να εφαρμόζονται στη χώρα μας διάφορα προγράμματα «Βοήθεια στο σπίτι» τα οποία προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες στους ηλικιωμένους, καλύπτοντας πολλές από τις φροντίδες που αναφέραμε παραπάνω, αλλά κι άλλες πιο εξειδικευμένες, από ειδικό προσωπικό. Εκπαιδεύονται τα μέλη της οικογένειας στο πώς να μπορούν να φροντίζουν σωστά τους ηλικιωμένους κι πολλά άλλα χρήσιμα θέματα.
Τέλος τούτες τις Άγιες ημέρες των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων, οι ηλικιωμένοι (παππούδες και γιαγιάδες) θα δοκιμάσουν μεγάλη χαρά, όταν οι συγγενείς και οι φίλοι τους θα τους κάνουν ένα δώρο σαν προσφορά αγάπης. Όμως και η παρουσία των ηλικιωμένων στο γιορτινό οικογενειακό τραπέζι, θα είναι συγκινητική, αλλά θα τούς γεμίσει και μεγάλη αγαλλίαση στην ψυχή τους, επειδή οι δικοί τους άνθρωποι θα τούς δείχνουν την αγάπη τους έμπρακτα κι αληθινά.

Κουτσουπιάς Φώτης
Σχολικός Σύμβουλος Α΄Περιφ.Π.Ε. Ν. Ημαθίας